Thiết kế kiến trúc là cả một nghệ thuật của sự sáng tạo – khoa học trong việc sắp xếp, phối hợp bố cục không gian. Dưới sự ảnh hưởng của các yếu tố như văn hóa, lối sống, cảm hứng,… đã tạo ra đa dạng vẻ đẹp trong kiến trúc. Không chỉ dừng lại ở việc thể hiện cái đẹp, nhìn sâu vào trong bạn có thể thấy cả một câu chuyện bên trong nó.
Phong cách thiết kế kiến trúc thể hiện điều gì?
Dòng chảy lịch sử đã đi qua hàng nghìn năm và để lại những dấu ấn, biểu tượng đặc trưng của từng thời kỳ. Những di tích lịch sử là chìa khóa dẫn lối mở cánh cửa quá khứ, để ta hiểu thêm về văn hóa, lịch sử, sự phát triển …. Trong đó, những điều này được thể hiện rõ nét một phần dựa trên kiến trúc thiết thế: kiến trúc nhà ở, công trình lớn, công tình cộng đồng,….
1. Thiết kế kiến trúc thể hiện tính quy mô
Bắt đầu tìm hiểu từ những quảng trường, đây là nơi diễn ra những sự kiện lớn trọng đại của khu vực, tập trung đông người tham gia. Quy mô quảng trường càng lớn, thể hiện số người tham gia sẽ càng đông và phản ánh quy mô các hoạt động cộng đồng cũng như quy mô dân số khu vực đó. Một số quảng trường nổi tiếng phải kể đến như: quảng trường Ba Đình tại Hà Nội, quảng trường Thiên An Môn tại Bắc Kinh, quảng trường Thời Đại tại New York, quảng trường Đỏ tại Moskva,….
Quảng trường Ba Đình là nơi gắn liền với sự kiện lịch sử của Việt Nam ngày 02-09-1945, Chủ tịch Hồ Chí Minh đọc bản tuyên ngôn độc lập, thể hiện dân tộc Việt Nam làm chủ đất nước Việt Nam. Nơi đây nằm trong cụm di tích lịch sử – văn hóa Ba Đình, thường xuyên tổ chức các cuộc diễu hành vào những dịp đặc biệt như: lễ mít tinh, diễu binh, diễu hành kỷ niệm 70 năm ngày Cách mạng Tháng Tám (19/08/1945 – 19/08/2015) và Quốc khánh nước CHXHCN Việt Nam (02/09/1945 – 02/09/2015)….
Quảng trường Đỏ tại Moskva là địa danh nổi tiếng thế giới, được UNESCO đưa vào danh sách di sản thế giới năm 1991. Nơi đây gắn liền với nhiều sự kiện quan trọng như lễ hội tôn giáo, thông cáo chính phủ hay thậm chí là pháp trường. Nhưng thu hút sự quan tâm lớn của nhiều người là những cuộc duyệt binh hoành tráng, được liệt kê vào danh sách huyền thoại của thế giới.
2. Thiết kế kiến trúc thể hiện dòng chảy lịch sử
Mỗi công trình được sinh ra đều gắn liền tại một điểm nhất định về thời gian, không gian. Chính tại mỗi điểm đó sẽ được gắn liền với cột mốc sự kiện lịch sử. Lịch sử là một phần của dòng chảy thời gian và mang trong mình ý nghĩa riêng. Bởi vậy kiến trúc đó có thể phản ánh lên một lịch sử hào hùng của dân tộc hay sự kiện bi thương, cũng như nguồn gốc của nó.
Trải qua nhiều triều đại khác nhau, vì vậy mà kiến trúc cũng có nhiều sự thay đổi. Có thể thấy được điều này qua biểu tượng rồng ở mỗi triều đại. Rồng thời nhà Lý thon, nhỏ, mềm mại, giữa trán có hình chữ S ngược – biểu tượng của sấm sét thể hiện mong muốn mưa thuận gió hòa. Có thể nói rồng nhà Lý mang biểu trưng của nền nông nghiệp lúa nước. Đến triêu đại nhà Trần, rồng có hình uốn lượn hình yên ngựa cùng phong thái hùng mạnh hơn, một phần do ảnh hưởng bởi diễn ra nhiều cuộc chinh chiến.
Đối với thiết kế kiến trúc nhà ở, phong cách Đông Dương thể hiện sự giao thoa giữa kiến trúc phương tây và phương đông. Đây cũng phản ánh sự đô hộ của thực dân Pháp tại đất nước ta. Những ngày đầu, các kiến trúc sư đã thực hiện xây dựng theo toàn bộ phong cách thiết kế cổ điển Pháp. Tuy nhiên do sự khác biệt về lối xây dựng cũng như thời tiết khí hậu Việt Nam mà các kiến trúc sư đã kết hợp và tạo nên phong cách Đông Dương.
Giai đoạn 1945 – 1980, đất nước ta vẫn phải trải qua những khó khăn thống nhất nước nhà và phục hồi kinh tế sau chiến tranh. Bởi lẽ vậy mà thực hiện chính sách tiết kiệm, thiết kế kiến trúc nhà ở miền Bắc xây theo hướng tiện dụng, tính kinh tế và bền vững
Đọc thêm: Thiết kế không gian mở cùng thang máy lồng kính tuyệt đẹp
Những yếu tố ảnh hưởng đến thiết kế kiến trúc
Với xu hướng phát triển đa dạng hiện nay, sự kết hợp của nhiều phong cách đã tạo ra những hướng thiết kế riêng cho gia chủ. Mặc dù vậy, vẫn sẽ có những yêu cầu cần quan tâm đến để có thể thực thi hóa mẫu thiết kế. Đôi khi đẹp thôi thì vẫn không đủ
- Đáp ứng được điều kiện tự nhiên
Việt Nam nằm trong vùng khí hậu nhiệt đới ẩm gió mùa, nhưng với địa hình chữ s tại 3 miền Bắc – Trung – Nam cũng đã có những sự khác biệt về thời tiết khí hậu. Chống chọi được với những điều kiện thời tiết khắc nghiệt mới có thể đem đến không gian sống thoải mái. Chính vì vậy mà thiết kế kiến trúc cổ điển pháp tại khí hậu ôn đới không phù hợp với khí hậu tại nước ta.
Hãy thử hình dung đất nước Việt Nam thường xảy ra động đất như tại Nhật Bản, liệu rằng kết cấu nhà ở của ta có còn phù hợp hay không? Khi xây dựng nhà, Nhật Bản thường gắn với chất liệu gỗ, hiếm khi ta thấy Nhật Bản sử dụng chất liệu bê tông cho toàn bộ ngôi nhà. Mục tiêu của họ nhằm hạn chế những ảnh hưởng do động đất gây ra. Chúng ta không thể thay đổi thời tiết, nhưng có thể thích ứng với thời tiết theo nhiều cách khác nhau.
- Đáp ứng nhu cầu của chủ đầu tư
Mỗi người đều có những nhận định về cái đẹp khác nhau, như nhà triết học người Đức – Immanuel Kant từng nói: “Vẻ đẹp không nằm ở gò má của người thiếu nữ mà nằm ở đôi mắt của kẻ si tình”. Nhà đầu tư sẽ lựa chọn phong cách thể hiện quan điểm, lối sống, sở thích của mình, khi đó mới đạt được đánh giá cao.
Hiện nay có nhiều xu hướng thiết kế kiến trúc đề cao tinh thần dân tộc hay quay lại với phong cách truyền thống. Mặc dù không theo xu hướng hiện đại nhưng mỗi phong cách thiết kế đều có những nét đẹp riêng. Và mỗi người sẽ có những cảm xúc, nhận định khác nhau về vẻ đẹp đó.
- Yếu tố ngân sách trong thiết kế kiến trúc
Ngoài quan tâm đến sở thích của chủ đầu tư, thì ngân sách cũng tác động một phần trong đó. Ngân sách lớn có thể đem đến đa dạng lựa chọn, nhưng với ngân sách có hạn thì cần phải cân nhắc mức độ, xem xét phương án thay thế phù hợp. Bởi nếu không nắm rõ lượng ngân sách, trường hợp vượt quá chi tiêu sẽ gặp nhiều bất cập.
Văn hóa của mỗi quốc gia, khu vực sẽ thể hiện những sự tương đồng nhưng cũng có những khác biệt. Trải qua mỗi thời đại khác nhau, sẽ có những nét phong cách mới được sinh ra do sự giao thoa văn hóa. Dù là nguồn gốc như nào nhưng đều mang theo những câu chuyện khiến nhiều người muốn khám phá. Thiết kế kiến trúc khi tìm hiểu kỹ dường như không phải một công việc đơn giản chỉ cần sáng tạo. Mà yêu cầu nhà thiết kế phải am hiểu nhiều lĩnh vực, kiến thức đa dạng trên thế giới.
